تکنولوژی فین تک چیست و چه کاربردی دارد

فین تک (FinTech) یا فناوری مالی (Financial Technology)

فین تک مجموعه‌ای از کسب‌ وکارها گفته می‌شود که با بهره‌گیری از توان نرم‌افزاری و البته سخت‌افزارهای مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته به ارائه خدمات مالی نوآورانه می‌پردازند. فلسفه به ‌وجود‌آمدن حوزه فین ‌تک کمک‌ رسانی به شرکت‌ها و صاحبان مشاغل در زمینه مدیریت بهتر امور مالی و تراکنش‌های‌شان بوده است. کمک‌رسانی عمدتاً به کمک رایانه‌ها و تلفن‌های هوشمند انجام می‌شود. شرکت یا سازمانی صلاحیت دارد که نام فین‌ تک را روی خودش بگذارد که حداقل یکی از سرویس‌هایش را در بستر نرم‌افزار یا دیگر فناوری‌ها ارائه کند.

استارتاپ فین تک

فین تک های نوظهور در واقع استارت‌آپ‌های حوزه‌ی خدمات بانکی، پرداخت و مالی هستند که با بهره‌گیری از راهکارهای نوآورانه‌ی مبتنی بر فناوری اطلاعات، در صدد تولید و ارائه‌ی محصول یا خدمات خلاقانه هستند.

تاریخ شکل گیری فین تک

فین‌تک قدمت زیادی ندارد و ظهورش به قرن ۲۱ برمی‌گردد که ابتدا به فناوری‌های نرم‌افزارهای پشتیبانی مالی مرتبط می‌شد.

بعد از تغییراتی که در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ در سیاست‌ها و قوانین بانکداری ایجاد شد ، به تدریج تحولات دیگری هم در سیستم‌های مالی و بانکی صورت گرفت که علاوه‌ بر ایجاد امنیت بیشتر برای پرداخت‌کنندگان مالیات، برای مشتریان که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند هم ساختار بهتری را به همراه می‌آورد.

در نسل سنتی خدمات مالی، عرضه و تقاضای خدمات مالی در بازارهای پول، سرمایه و بیمه اغلب به صورت فیزیکی و با حضور اشخاص خدمت‌دهنده و خدمت‌پذیر انجام می‌شد که محدودیت و مشکلات فراوانی در خصوص تامین نیازهای مشتریان و محدودیت سودآوری از منظر واسطه‌های مالی ایجاد می‌کرد.

فین تکها معتقدند اگرچه توسعه‌ی تکنولوژی و رایانه در ساختارهای سنتی بانک‌ها و مؤسسات مالی از تعطیلی آن‌ها جلوگیری کرده است، اما آن‌ها هنوز سقف و محدودیت‌های فراوانی دارند و اتکا به ساختارهای سنتی موجود در این عرصه نمی‌تواند به نیازهای متنوع عصر ارتباطات نوین پاسخ دهد.

انواع فین تک ها

فین‌ تک از نوع وام‌دادن: (Lending)

اعطای وام دیجیتال یکی از اصلی‌ترین روش های توسعه نرم‌افزاری فین تک است. سازمان‌های فناوری مالی میتوانند فرآیند وام‌گرفتن را به صورت آنلاین انجام دهند و لازم نیست که مشتری به بانک مراجعه کند.

پلتفرم‌های اعطای وام به سازمان‌های مالی اجازه می‌دهد که فرایند وام‌ دهی را با استفاده از فناوری و به صورت خودکار انجام دهند. به این ترتیب هم هزینه‌ها کم میشود و هم از راه های منعطف‌تری استفاده . شرکت های کاباگ (Kabbage) و بوروول (Borowell) دو نمونه بزرگ و شناخته‌شده از فین‌تک‌های وام‌دهنده‌ هستند. نمونه های مشابه ایرانی این دسته از فین ‌تک‌ها می توان به «وام‌یار» اشاره کرد.

یکی دیگر از استارتاپ ‌های فعال در زمینه لندینگ «ایران رنتر» است. ایران رنتربزرگترین پلتفرم فروش اقساطی در ایران است و خرید از آن بدون ضامن و چک و تنها با اعتبارسنجی افراد صورت میگیرد. برای خرید وسیله مورد نیازتان در ایران رنتر مبلغی به عنوان کرایه پرداخت می ‌کنید که نهایتاً اولین قسط خرید آن محصول محسوب میشود.

فین تک از نوع بانکداری :(BankTech)

بانک‌داری دیجیتال به مشتریان امکان می‌دهد که قسمت زیادی از کارهایشان را به صورت آنلاین و تنها با استفاده از اینترنت انجام دهند. در بانک‌داری دیجیتال از فناوری‌ روز استفاده می‌شود. تقریباً تمامی بانک‌های عضو شتابِ ایران از این قابلیت برخوردارند. از نمونه‌های مشابه و ایرانی این دسته فین تک‌ها میتوان به همراه بانک ملت، سامانک، موبایلیت، همراه بانک صادرات و … اشاره کرد.علاوه بر بانک ها میتوان به اپ هایی مثل آپ نیز اشاره کرد.

فین تک از نوع مدیریت مالی :(Personal finance)

مدیریت مالی یعنی توسعه نر‌‌‌م افزارهایی که اطلاعات مالی اشخاص را ذخیره می‌کنند. برخی ‌فین‌تک‌‌های ایرانی حاضر در این حوزه عبارتند از نرم افزار حسابداری شخصی هلو، حسابداری شخصی نیوو و ساختمان‌یار.

فین تک از نوع انجام امور مربوط به بیمه یا اینشورتک: (InsureTech)

بیمیتو

وقتی مسائل مربوط به بیمه در ذهن پیش می‌آید، همه ما مراجعه حضوری به یکی از شعب بیمه گذاری را در خاطر میآوریم. فرآیند انجام امور بیمه از گذشته تاکنون بر همین منوال بوده است.به شرکت‌های بیمه‌ای که از تکنولوژی برای اتجام کسب و کارشان بهره میگیرند InsureTech می‌گویند.

استارتاپ های اینشورتک تمام خدمات بیمه ای اعم از بیمه اتومبیل، شخص ثالث، بیمه تکمیل درمان، بیمه مسافرتی، بیمه عمر را ارائه میکنند. تمامی این خدمات آنلاین انجام میشود و نیازی به حضور فرد متقاضی نیست.

ایران در زمینه اینشورتک قدمهایی برداشته است که برخی نمونه های آن عبارتند از بیمیتو، از کی، بیمه بازار، ایران اینشورنس، آپ، بیمه ملت و بیمیلاین.

فین تک از نوع سرمایه‌گذاری: (WealthTech)

راه حل های سرمایه گذاری به افراد امکان می‌دهد که همه داراییهایشان را در یک مکان نگه دارند و حسابشان را مدیریت کنند. مشتری‌ها می‌توانند با استفاده از تلفن‌های همراه‌ هوشمند ابزار مالیشان را خریدوفروش کنند. هجبل (Hedgeable) و اد پار(Addepar) دو نمونه مشهور و موفق این حوزه هستند.

ایران در این حوزه به اندازه انواع دیگر پیشرفت نکرده است و در این زمینه تنها نام استارتاپ «تحلیلگران امید» شنیده ایم.

فین تک از نوع خدمات پرداخت :(PayTech)

پی بال

بزرگترین بخش فین‌ تک خدمات پرداخت است و شاید به همین دلیل در بسیاری از کشورها، بالاخص ایران، فین‌ تک را مترادف خدمات پرداخت میدانند؛ اما همانطور که تاکنون متوجه شده‌ایم، خدمات پرداخت تنها بخشی از فین تک است. شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت به ما این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به سیستم سنتی سابق بانکداری کار انتقال وجه را هم انجام دهیم. شرکت‌هایی که از خدمات پرداخت بهره می‌برند برای مقرون‌به‌صرفه‌بودن عملیات در مقایسه با بانکداری سنتی از اثر انگشت و بلاکچین بهره می‌برند .

میتوان گفت پی پال (PayPal) رکورددار استفاده از خدمات پرداخت آنلاین است.

خدمات پرداخت تلفن همراه بخش جدایی‌ناپذیر پرداخت دیجیتال است. مردم بیش از آنکه تمایل به استفاده از کارت اعتباری داشته باشند علاقه‌مند به استفاده از تلفن همراهند. نمونه‌های موفق این حوزه در ایران عبارتند از زرین پال، آپ، فون پی، مای ایرانسل، پی پینگ، با همتا، ارمغان، جیرینگ‌ پی، ریالو و مانییار …

فین تک از نوع رگ‌تک: (RegTech)

در مسیر کسب و کارها همیشه قوانینی وجود دارد، اجرا و رعایت این دست قوانین مستلزم قبول هزینه های متعددی برای شرکت هاست. در سال ۲۰۰۸ بحران مالی ای اتفاق افتاد. با توجه به اینکه در آن سالها بر تعداد فین‌تک ها افزوده می شد و مجموع این فین تک ها موجب در گردش بودن حجم زیادی از داده های دیجیتال بود قوانینی شکل گرفت تا در عین ثبات کارآمدی هزینه ها را تحت کنترل در بیاورد.

رگ تک ها در کمترین زمان ممکن کسب و کارها را منطبق بر قانون شکل میدهند و در نهایت هزینه را کاهش می دهند.

سازمان ها در عین حفظ کارآمدی و کنترل قیمت ها سعی می‌کنند که در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیشترین تطابق را با قوانین داشته باشند. کمپانی‌های رگ‌تکی چون Suade به بانک‌ها امکان می‌دهند تا بر اجرای قوانین نظارت کنند و آنالیز و تحلیل‌های دقیقی ارائه دهند .

فین تک از نوع رمیتنس :(Remittance)

با استفاده از ابزار رمیتنس یک نیروی کار خارجی می‌تواند درآمد خود را به حساب فردی دیگر در وطنش منتقل کند. گفته می‌شود پولی که مهاجران به وطنشان می‌فرستند یکی از بزرگ‌ترین جریان‌های مالی واردشده به کشورهای درحال‌توسعه می‌باشد و با کمک‌های بین‌المللی به این کشورها قابل مقایسه است. در ایران استارتاپ پیمنت ۲۴ در این حوزه فعالیت می‌کرد که متأسفانه با توجه به اختلالات بازار ارز شکست خورد.

فین تک از نوع ارزهای رمزنگاری‌شده :(Cryptocurrency)

کریپتوکارنسی ها پول اینترنتی یا آنلاین هستند که با استفاده از فناوری رمزگردانی شده اند و جز وجود فیزیکی همه خصوصیات پول عادی را دارند. این ارزهای رمزنگاری‌شده نوع نهم فین‌تک‌ها هستند. رایج‌ترین ارز دیجیتال بیت کوین است.

در ایران روی حوزه فین تک کار گستردهای نشده است و در این زمینه تنها می‌توان از خانه نوآوری نام برد.

رابطه‌ی در حال تکامل مابین بانکداری و فین‌ تک

ظهور و پذیرش تکنولوژی دیجیتال موجب شد که صنعت بانکداری با مشکل جدی‌ای مواجه شود. بعد از دهه‌ها قدرتنمایی در دیکته کردن محصولات، خدمات و کانال‌هایی که مشتریان تنها از آن روش می‌توانستند با کسب و کارها تراکنش داشته باشند، اینبار مشتری کنترل این رابطه را بر عهده گرفت و اینبار همان روابط را بصورت تعاملات ساده‌تری در سایت‌هایی همچون گوگل، آمازون، فیس بوک و اپل می‌بینیم. بدون داشتن تکنولوژی‌هایی قدیمی و فرآیند‌هایی از مد افتاده‌ای که در موسسات مالی سنتی وجود دارند، شرکت‌های فین تک به سرعت توانستند راه‌حل‌هایی را که باعث بهبود هرچه بهتر تجربه‌ی مشتری و ساده سازی روابط می‌شد را شناسایی کنند.

این نوآوری‌ها به شدت از طرف پایگاه مصرف کننده‌ی حوزه‌ی تکنولوژی با استقبال روبرو شد، بخصوص در مسیرهای دریافت و پرداخت پول. بدون قید و بندهای انبوه زیرساخت‌های فیزیکی، شرکت‌های فین تک همچنین قادر بودند که از هزینه‌های کم برپاسازی کسب و کارشان بهره‌ ببرند.