درمقاله قبلی توضیحی از شرح حال کرادفاندینگ را بیان کردیم . در ادامه مبنای ما بر کرادفاندینگ در ایران خواهد بود.این مبحث همانند دنیا درایران نیز توجه بسیاری را به خود معطوف کرده است. افرادی نیز پا در میدان گذاشته اند اما چقدر کفایت و استقبال در آن به چشم میخورد سوالی است که همواره پرسیده میشود.
راستای فعالیت کرادفاندینگ درایران
در ایران کرادفاندینگ ها با روش خیریه آغاز به کار کردند.
مهربانه نخستین کرادفاندینگی بود که به جمع آوری مبالغ مورد نیاز برای خیریه ها پرداخت. مهربانه در پاسخ به نیاز مردم در شفافیت انجام پروژه‌های خیریه به وجود آمد.
حامی جو
حامی‌جو به صاحبان ایده درزمینهٔ هنر و تکنولوژی و همچنین سازمان‌های غیرانتفاعی کمک می‌کند ؛ تا از طرف حامیان خود، حمایت مالی دریافت کنند.
کرادفاندینگ زیما
افرادی که درزمینه گردشگری و محیط‌زیست فعالیت دارند، می‌توانند برای پروژه خود در زیما کمپین طراحی کنند و شروع به جذب حمایت‌های مالی و غیرمالی از مخاطبان کنند.
برخی کرادفاندینگ‌های دیگر نیز خود را به حوزه خاصی محدود نکرده‌اند و صرف خوب بودن ایده‌ای آن را حمایت می‌کنند.
کرادفاندینگ نیک استارتر
وظیفه اصلی نیک استارتر به عنوان کرادفاندینگ تأمین مالی طرح‌های ارائه‌شده برای ورود به بازار یا توسعه بازار توسط پرداخت دسته‌جمعی حامیان این سامانه به واسطه پیش‌خرید آن محصولات و هدایای جذاب است.
کرادفاندینگ فاندوران
فاندوران برای افرادیست که درزمینهٔ هنر، فناوری، طراحی محصول، فناوری اطلاعات، امور اجتماعی و خیریه فعالند است. پشتیبانان در ازای دریافت پاداش‌های مشخص، از کمپین‌های فعال در فاندوران حمایت می‌کنند.
مشکلات کرادفاندینگ در ایران:
با این که کرادفاندیگ بسیار بی حاشیه کار خود را آغاز کرد،اما سختی های بسیاری را هم تحمل کرده است.
کرادفاندینگ هم مانند استارتاپ ها وفین تک ها سایه بی پدری را تجربه کرده است ؛هرچند که از خیلی ها دستور گرفته است. از ظهور کرادفاندینگ‌ها در ایران حداکثر پنج سالی می‌گذرد اما نه دستورالعملی برای چارچوب فعالیت آنها صادر شده است و نه مقامات دولتی به فعالیت آنها واکنش مستقیم نشان داده‌اند. زمانی که از مصطفی نقی‌پورفر، مدیر ارشد سابق مرکز نوآوری فناپ پرسیده شد رگولاتور کرادفاندینگ‌ها چه نهادی است، گفت: «مگر لزوماً استارت‌آپ‌ها به رگولاتور نیاز دارند؟» به عقیده او وجود نهاد ناظر منجر به محدودیت کار کرادفاندینگ‌ها میشود و درنهایت این مسئله جلوی فعالیت آنها را می‌گیرد.
او درباره کیک‌استارتر می‌گوید:
«وقتی کیک‌استارتر کار خود را شروع کرد، مانند هر جنبش مالی دیگری در آمریکا اولین جایی که واکنش نشان داد، وال‌استریت و ایالت نیویورک بودند. از زمان راه‌اندازی این وب‌سایت هفت سال طول کشید تا درنهایت در یکی از ایالت‌های این کشور مصوب شد و دولت اوباما نیز به همان استناد کرد. کرادفاندینگ در ذات خود شفافیت کافی دارد. اگر شفافیت نداشته باشد، نمی‌تواند کار کند. یکی از اصول اصلی کرادفاندینگ، ارائه گزارش شفاف به کسانی است که در تأمین مالی پروژه‌ها شرکت داشته‌اند. این سیستم را با بانک‌های ایرانی مقایسه کنید. کدام بانک ما گزارش شفاف ارائه می‌کند که با سپرده‌های مردم در چه زمینه‌هایی سرمایه‌گذاری کرده است؟ کدام‌یک از بخش‌های دولتی گزارش شفاف می‌دهند که با مالیاتی که دریافت کرده‌اند، چه اقداماتی انجام داده‌اند؟»
اما هر اکوسیستمی قوانین خود را دارد . در حال حاضر که استارت‌آپ‌های فین‌تک به جامعه و بانک‌ها و دولت معرفی شده است؛ سؤتفاهم‌ها برطرف شده ،همکاری‌ها آغاز شده و در گذار به عصر همزیستی مسالمت‌آمیز فین‌تک‌ها و بانک‌ها هستیم. درست است که لزوماً نباید هر سبک استارت‌آپی راه یکسانی را با رگولاتوری طی کند؛ اما خاصیت قانون پیش‌گیرانه است و چارچوب فعالیت کرادفاندینگ‌ها نیز بهتر است مشخص باشد.
کرادفاندیگ دست خوش تغییرات:
درسال ۲۰۱۷ ازجانب معاونت عملیات ونظارت بازار فرابورس دستورالعمل تأمین مالی جمعی مشخص شد. این درحالی است که برخی از کرادفاندیگ ها بیش از این تاریخ نیز کارخود را شروع کرد .حتی بعد از تصویب قوانین بازهم با مشکلات دست پنجه نرم کرده اند .
ازجمله این موارد میتوان به گلایه های گندم اشاره کرد که در مصاحبه ای عنوان کرده بود:« یکی از مشکلاتی که وجود دارد بحث مجوزهاست چرا که کرادفاندینگ در کشور ما هنوز به درستی تعریف نشده است. مردم هنوز به فضای سنتی که صندوق‌ها و خیریه‌های سنتی عادت دارند؛خیلی به فضای جدید ایجاد شده اعتماد ندارند و باید برای این مسئله فرهنگ‌سازی شود.»
همچنین در ادامه بیان کردند:
«یک نگرانی‌ای که وجود دارد این است که اگر این حوزه یک مقدار بزرگ‌تر شود، شاید مثل بحث فین تک‌ها، از طرف دولت و به طور کلی ارگان‌های قدرتمند تحت فشار قرار بگیریم. مثلاً در همین حوزه‌ی فین‌تک‌ها، در عرض دو روز اکثر آنها فیلتر شدند و برای ما نیز، مشکلات زیادی به وجود آمد.
چرا که فین‌تک‌ها به خاطر ماهیت خیریه بودن، از ما کارمزدی کسر نمی‌کردند و لزومی نبود که از درگاه بانکی استفاده کنیم؛ اما با فیلتر شدن آنها مجبور به این کار شدیم.هیچ حمایتی توسط سازمان یا نهاد دولتی صورت نگرفته است. حتی بعضی مواقع چوب لای چرخ هم گذاشته‌اند. مشکل این است که متولی خاصی برای بحث استارتاپ‌ها وجود ندارد. با این که بستر اکثر استارت آپ ها اینترنتی است، من اگر جای وزارت ارتباطات بودم معاونتی برای استارتاپ‌ها ایجاد می‌کردم که نقش تسهیل‌گری داشته باشند.
اصلی‌ترین مشکلی که فین‌تک‌ها دارند، مشکلشان با بانک مرکزی است و خب طبیعی است که این استارتاپ ها قدرت چانه‌زنی با بانک مرکزی را ندارند؛ اما اگر معاونتی در وزارتخانه باشد می‌تواند حقوق آنها را پیگیری کند.»فکرمیکنم اشاره به حامی جو هم خالی از لطف نباشد که با وجود شباهت بسیار به پلتفرم محبوب ترین کرادفاندینگ دنیا یعنی کیک استاتر ؛در معرض خداحافظی قرار گرفته است.
و اما قوانین تعیین شده به شرح زیر است:
تأمین منابع مالی مورد نیاز برای راه‌اندازی یا توسعه یک کسب و کار از طریق «عامل» دارای مجوز فعالیت و سکو یا پلتفرمی که توسط وی ایجاد شده است، انجام میشود . تامین‌کنندگان منابع مالی، مشارکت‌کنندگان در طرح هستند و در سود و زیان طرح سهیم هستند. از اهداف تدوین دستورالعمل تأمین مالی جمعی کمک به تأمین مالی استارتاپ ها و شرکت‌های دانش بنیان از طریق ظرفیت‌های کراودفاندینگ است . بر اساس دستورالعمل آن تمامی شرکت‌ها اعم از استارتاپ ها، شرکت‌های دانش بنیان و غیر دانش بنیان برای هر یک از طرح‌های خود امکان تأمین مالی جمعی دارند. حوزه‌ی جغرافیایی اجرای طرح‌های مورد نظر در داخل کشور بوده اما جمع‌آوری منابع مالی مورد نیاز این طرح‌ها از تأمین کنندگان خارج از کشور نیز امکان‌پذیر است.
میزان سرمایه گذاری در کرادفاندیگ های داخلی:
حداکثر مقدار قابل تأمین از طریق تأمین مالی جمعی برای هر طرح ۲۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است .
این مبلغ سالانه توسط کارگروه ارزیابی، مورد بازنگری قرار می‌گیرد. حداکثر مقدار قابل تأمین از طریق هر تأمین‌کننده‌ی شخص حقیقی، حداکثر به میزان ۵ درصد از کل مبلغ هر طرح است و تأمین مالی جمعی برای یک طرح مشخص نمی‌تواند به صورت هم‌زمان توسط چند سکوی مختلف انجام شود .
شرکت فرابورس ایران در۴ تیرماه ۹۸ فراخوانی برای متقاضیان دریافت موافقت اصولی فعالیت کرادفاندینگ منتشر کرد.
همچنین سازمان بورس و اوراق بهادار ابلاغیه‌ای در مورد فهرست نهادهای مجاز به فعالیت در زمینه کرادفاندینگ و ضوابط مربوط به نحوه انجام فعالیت آنها منتشر کرد.بر همین اساس، در خصوص فعالیت سکوهای کرادفاندینگ در ایران، مطابق تفاهم‌نامه بین وزارت اقتصاد و امور دارایی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دستورالعمل تأمین مالی جمعی در شورای عالی بورس و اوراق بهادار مصوب و کارگروه ارزیابی برای پیشبرد امور تشکیل شد.
همچنین متقاضیان دریافت موافقت اصولی کرادفاندینگ می‌توانند جهت دریافت مجوز، به سامانه cf.ifb.ir مراجعه کنند.
کرادفاندینگ برای استارتاپ های ایرانی
رئیس مرکز نوآوری و فناوری فناپ، در یکی از سخنرانی هایش کفت: «قرار است به زودی سهام جمعی هم برای استارت‌آپ‌ها راه‌اندازی شود تا حداقل همه استارت‌آپ‌های حوزه ICT بتوانند سهامشان را به مردم عرضه کنند.»
با وجود مشکلاتی در مسیر مشارکت در کرادفاندینگ ها به چشم میخورد امیدواریم با ایجاد فضای بهتر مسیر را برای آنان آسان تر کرده و در عین حال نظر مردم هم به سمت انان جذب شود.بلکه امیدی باشد برای پروژه های کوچک اما قوی که توان قدرتمندد ساختن بخش داخلی را دارند.
همچنین بخوانید:کرادفاندینگ را بدانیم.
۰
Author: دلارام کشاورز
افزودن به مورد علاقه 
